Piękny uśmiech nie kończy się w momencie zdjęcia aparatu. To dopiero połowa sukcesu, bo aby zęby pozostały w nowym ustawieniu, potrzebny jest kolejny etap – retencja po leczeniu ortodontycznym. To część terapii, o której wiele osób zapomina albo traktuje ją jak formalność, tymczasem bez niej ryzykujesz, że Twoje zęby wrócą na stare miejsce.

Czym dokładnie jest retencja po leczeniu ortodontycznym?

Retencja po leczeniu ortodontycznym to etap, w którym ortodonta stosuje specjalne aparaty retencyjne. Mogą to być nakładki, płytki lub cienkie druciki przyklejane od wewnętrznej strony zębów. Ich zadaniem jest utrzymanie zębów w nowej pozycji przez odpowiednio długi czas, aż tkanki wokół nich się ustabilizują.

Pacjenci często pytają, dlaczego po tak długim czasie noszenia aparatu trzeba jeszcze zakładać specjalne utrzymywacze – retainery. Odpowiedź jest prosta – tkanki przyzębia i mięśnie jamy ustnej mają naturalną tendencję do „pamiętania” wcześniejszego ustawienia zębów. Rolą retencji jest utrwalenie nowego układu i ochrona efektów leczenia.

„Zęby to żywe struktury – mówi doktor Bogusław Gofroń ortodonta w Medical-Dent. –  Nie wystarczy ich przesunąć. Trzeba dać organizmowi czas, by przyzwyczaił się do nowego układu. Retencja to inwestycja w trwałość efektu, na który pacjent pracował miesiącami, a często latami.”

A więcej o tym jak wygląda leczenie ortodontyczne przeczytasz w naszym artykule o podobnym tytule “Leczenie ortodontyczne w UK“.

Ile trwa retencja po leczeniu ortodontycznym?

Czas retencji jest indywidualny – dla jednych będzie to kilkanaście miesięcy, a dla innych wiele lat. W praktyce coraz częściej mówi się o tym, że retencja powinna trwać przez całe życie, choć forma retainerów może się zmieniać. 

Na początku nosi się je regularnie, później coraz rzadziej, ale całkowite zrezygnowanie z retencji jest ryzykowne.

„Jeśli pacjent chce mieć gwarancję, że jego uśmiech zostanie z nim na lata, musi zaakceptować, że retencja to długofalowe zobowiązanie” – tłumaczy doktor Gofroń. – Na szczęście nowoczesne retainery są wygodne, dyskretne i praktycznie niewidoczne.”

Jak wyglądają wspomniane retainery?

Pacjenci obawiają się często, że retencja po leczeniu ortodontycznym będzie uciążliwa. W rzeczywistości retainery są lekkie i komfortowe. 

W przypadku drucików przyklejanych od wewnętrznej strony zębów po kilku dniach praktycznie przestaje się je odczuwać. Nakładki z kolei łatwo zdjąć do jedzenia czy mycia zębów. Więcej o retainerach przeczytasz w artykule “Aparat retencyjny w UK – najważniejsze informacje“.

Warto pamiętać, że ortodonta dopasowuje rodzaj retencji indywidualnie – w zależności od wady zgryzu, wieku pacjenta i stylu życia. To sprawia, że utrzymanie efektu leczenia staje się proste i nie wymaga dużego wysiłku.

Wizyty kontrolne i higiena podczas retencji

Retencja po leczeniu ortodontycznym nie zwalnia Cię z wizyt u ortodonty. Wręcz przeciwnie, są one kluczowe, żeby monitorować, czy zęby stabilnie utrzymują się w nowej pozycji. Pierwsze kontrole odbywają się zwykle co kilka miesięcy, a później – gdy wszystko przebiega prawidłowo – co 6–12 miesięcy. Dzięki temu ortodonta może szybko wychwycić ewentualne przesunięcia czy uszkodzenia retainerów.

Jak podkreśla ortodonta Medical-Dent według badań nawet 70% pacjentów, którzy nie pojawiają się na wizytach kontrolnych po leczeniu ortodontycznym, doświadcza częściowego nawrotu wady. – „To pokazuje, że retencja to nie tylko aparat, ale też systematyczne monitorowanie. Nieraz wystarczy drobna korekta retainera, by uniknąć poważniejszych przesunięć – podsumowuje doktor.”

Pielęgnacja podczas retencji wygląda podobnie jak w przypadku aparatu – codzienna higiena jamy ustnej jest obowiązkowa. Przy stałych retainerach szczególnie ważne jest nitkowanie zębów lub water flossing (irygacja wodna) i używanie specjalnych szczoteczek międzyzębowych, aby usuwać płytkę bakteryjną z trudno dostępnych miejsc. W przypadku nakładek retencyjnych trzeba je myć po każdym użyciu, aby nie gromadziły się w nich bakterie.

„Najlepszym podejściem jest traktowanie retainera jak stałej części rutyny higienicznej. Wtedy jego noszenie nie jest problemem, a efekty leczenia ortodontycznego są naprawdę trwałe” – podsumowuje doktor Gofroń.

Artykuł powstał przy współpracy doktora Bogusława Gofronia, ortodonty w Medical-Dent.